Fati i 120 pengjeve të mbetura në Gaza është vendimtar për çdo marrëveshje për t’i dhënë fund konfliktit të zgjatur dhe të përgjakshëm midis Izraelit dhe Hamasit. Por një zyrtar i lartë i Hamasit i tha CNN se “askush nuk e ka idenë” se sa prej tyre janë gjallë dhe se çdo marrëveshje për lirimin e tyre duhet të përfshijë garanci për një armëpushim të përhershëm dhe tërheqjen e plotë të forcave izraelite nga Gaza.
SHBA beson se Hamasi mban çelësin e bisedimeve.
“Pazaret duhet të ndalen,” tha sekretari amerikan i shtetit Antony Blinken për NBC të enjten, duke i kërkuar Sinwar që t’i japë fund luftës.
“Ai është relativisht i sigurt nën tokë; njerëzit që ai pretendon të përfaqësojë, ata po vuajnë çdo ditë.”
Duke folur për CNN në kryeqytetin libanez Bejrut, zëdhënësi i Hamasit dhe anëtari i byrosë politike, Osama Hamdan, tha se propozimi i fundit në tryezë, një plan izraelit që u njoftua për herë të parë publikisht nga presidenti i SHBA Joe Biden në fund të muajit të kaluar, nuk përmbushi kërkesat e grupit për t’i dhënë fund luftës.
Hamdan i tha CNN se Hamasit i duhej “një pozicion i qartë nga Izraeli për të pranuar armëpushimin, një tërheqje e plotë nga Gaza dhe t’i lejonin palestinezët të përcaktonin vetë të ardhmen e tyre.”
Negociatat mbi propozimin e mbështetur nga SHBA janë intensifikuar ditët e fundit, por u duk se u ndalën të mërkurën pasi Hamasi paraqiti përgjigjen e tij ndaj dokumentit, 12 ditë pas marrjes së tij për herë të parë.
Blinken shprehu zhgënjimin për vendimin e Hamasit për të paraqitur “ndryshime të shumta”.
“Disa nga ndryshimet janë të zbatueshme. Disa jo”, tha Blinken në një konferencë shtypi në Doha të mërkurën.
Plani i armëpushimit i mbështetur nga SHBA, i miratuar nga Këshilli i Sigurimit i Kombeve të Bashkuara të hënën parashtron një qasje me faza.
Në fazën e parë, do të kishte një armëpushim gjashtëjavor, në të cilin disa pengje do të shkëmbeheshin me të burgosur palestinezë dhe ushtria izraelite do të tërhiqej nga zonat e banuara në Gaza.
Faza e dytë, përfundimi i përhershëm i luftës dhe tërheqja e plotë e Izraelit nga Gaza, do të zbatohej vetëm pas negociatave të mëtejshme midis dy palëve.
Por Hamdan i tha CNN se kohëzgjatja e armëpushimit ishte një çështje kyçe për Hamasin, i cili është i shqetësuar se Izraeli nuk ka ndërmend të vazhdojë me fazën e dytë të marrëveshjes. “Përfundimi i armiqësive duhet të jetë i përhershëm”, tha ai, “dhe Izraeli duhet të tërhiqet plotësisht nga Gaza.”
“Izraelitët duan armëpushim vetëm për gjashtë javë dhe më pas duan të kthehen në luftë”, tha ai, duke shtuar se beson se SHBA duhet të bindë Izraelin që të pranojë një armëpushim të përhershëm si pjesë e marrëveshjes.
Izraeli nuk është angazhuar ende publikisht për marrëveshjen, edhe pse Shtëpia e Bardhë ka theksuar vazhdimisht se ishte një plan izraelit që qeveria e kishte pranuar. Kryeministri Benjamin Netanyahu, i cili ka qenë nën presion për të shpallur mbështetjen e tij për planin aktual, ka thënë vazhdimisht se lufta nuk do të përfundojë derisa Izraeli të eliminojë Hamasin.
Blinken i tha NBC se Netanyahu “rikonfirmoi se Izraeli e mbështeti këtë propozim dhe ishte i gatshëm të thoshte po dhe fajësoi Hamasin për negociatat e ngecura.”
“Hamasi duhet të tregojë se edhe ai dëshiron që kjo të përfundojë. Nëse ndodh, ne mund t’i japim fund. Nëse nuk ndodh, atëherë do të thotë se dëshiron që lufta të vazhdojë”, tha Blinken.
Çështje përgjegjësie
Duke folur për CNN brenda një zyre modeste të zbukuruar me një hartë të madhe të Gazës, Hamdan në mënyrë të përsëritur shmangi çdo pyetje rreth rolit të Hamasit në vuajtjet e palestinezëve në Gaza. Ai i quajti sulmet terroriste të 7 tetorit, të cilat ndezën luftën aktuale në Gaza, “një reagim kundër okupimit”.
Sulmi i 7 tetorit ishte sulmi më vdekjeprurës në historinë e Izraelit. Hamasi dhe grupet e tjera të armatosura palestineze vranë më shumë se 1200 njerëz, kryesisht civilë, dhe gjithashtu morën rreth 250 njerëz peng në Gaza.
Izraeli u hakmor shpejt, duke i shpallur menjëherë luftë Hamasit dhe duke nisur një fushatë intensive bombardimesh e ndjekur nga një pushtim tokësor disa javë më vonë.
Ky operacion ka pasur një ndikim shkatërrues për palestinezët e Gazës. Më shumë se 37,000 njerëz janë vrarë, shumica prej tyre gra dhe fëmijë, sipas ministrisë së Shëndetësisë në rrip. Rreth 90% e njerëzve që jetojnë në territor vlerësohet se janë zhvendosur nga luftimet.
I pyetur vazhdimisht nga CNN nëse Hamasit i vinte keq për vendimin e tij për të sulmuar Izraelin, Hamdan u përgjigj duke fajësuar situatën mbi Izraelin dhe duke thënë se sulmi ishte “një reagim kundër okupimit”.
“Ai që është përgjegjës për këtë është pushtimi izraelit. Nëse i rezistoni okupimit, ata do t’ju vrasin, nëse nuk i rezistoni pushtimit, ata gjithashtu do t’ju vrasin dhe do t’ju dëbojnë nga vendi juaj. Pra, çfarë duhet të bëjmë, vetëm të presim?”, tha ai.
Hamdan gjithashtu hodhi poshtë si të rreme raportet se Sinwar deklaroi se vdekja e mijëra palestinezëve ishte “sakrificë e nevojshme”.
Sinwar nuk është parë në publik që nga sulmet e 7 tetorit. Ai besohet se fshihet në Gaza, diku brenda rrjetit të tunelit që kalon poshtë brezit. Ai është cilësuar si terrorist nga SHBA, Bashkimi Evropian, Mbretëria e Bashkuar dhe vende të tjera.
Izraeli e ka akuzuar vazhdimisht Hamasin për përdorimin e civilëve në Gaza si mburoja njerëzore dhe në fillim të kësaj jave.
/a.r