Ndonjëherë ju i kuptoni si duhet teknikat, por ende e hidhni poshtë testin. Kështu ishte në seancën dëgjimore të Kongresit mbi antisemitizmin e kampusit më 5 dhjetor. Kur u pyetën nëse thirrja për gjenocidin e hebrenjve do të ndëshkohej në shkollat e tyre, presidentët e Harvardit, mit dhe Universitetit të Pensilvanisë kundërshtuan. Kjo do të varej nga konteksti, thanë ata – si për shembull nëse fjalimi kalonte në kërcënime të drejtuara ndaj individëve. Mes një zhurme, presidentja e Universitetit të Pensilvanisë, Liz Magill, dha dorëheqjen katër ditë më vonë. Më 12 dhjetor, bordi i Harvardit tha se presidentja e shkollës së tyre, Claudine Gay, do të mbante punën e saj. Më shumë se 700 pedagogë kishin nënshkruar një letër duke i kërkuar asaj të qëndronte.
Seanca dëgjimore katastrofike ka detyruar një llogari sesi universitetet e trajtojnë antisemitizmin, ndërkohë që ngre pyetje në lidhje me kufirin midis protestës së pranueshme dhe fjalimit të palejueshëm. Ai erdhi në mes të një vale incidentesh antisemitike në kampuset në vazhdën e luftës midis Izraelit dhe Hamasit që filloi më 7 tetor. Hillel International, një organizatë jofitimprurëse çifute, ka numëruar 38 sulme fizike antisemitike në kolegje dhe 227 raste vandalizmi, që nga shpërthimi i luftës.
Si në dëshminë e tyre të përgatitur ashtu edhe në përgjigjet e tyre ndaj pyetjeve gjatë seancës 5-orëshe, presidentët denoncuan këtë rritje shqetësuese dhe shpjeguan se si disiplinohet ngacmimi. Megjithatë, përgjigjet e tyre ndaj një fjalimi antisemitik nga Elise Stefanik, një kongresmene republikane, ishin evazive, legaliste dhe tërësisht të pakënaqshme. Në njëfarë mënyre ata harruan se seancat dëgjimore të Kongresit janë teatër politik i bërë nga kafshime tingujsh, jo deponime ligjore. “Shumë i përgatitur dhe i mbi-avokatuar”, tha Scott Bok, kryetar i bordit të Universitetit të Pensilvanisë, i cili gjithashtu dha dorëheqjen.
Presidentët dhanë një përshkrim të saktë të asaj që është e lejueshme në kodet e të folurit të shkollave të tyre, të cilat ndjekin nga afër Amendamentin e Parë. Fjalimi i urryer lejohet për sa kohë që nuk kthehet në ngacmim diskriminues apo nxitje për dhunë. Mbajtja e një pankarte me një slogan të poshtër në një protestë është ndryshe nga dërgimi i mesazheve kërcënuese dikujt. Konteksti ka vërtet rëndësi.
Pjesa më e madhe e goditjes rrjedh nga mungesa e besueshmërisë së vetë universiteteve kur bëhet fjalë për mbrojtjen e fjalës së lirë – ndjenja se ata janë të gjithë shumë të gatshëm të shtypin fjalët që konsiderohen raciste, seksiste ose anti-trans. “Kur ata u përpoqën të argumentonin një rast të fjalës së lirë, askush nuk i mori seriozisht sepse e kishin trajtuar atë me një standard kaq të dyfishtë,” thotë Greg Lukianoff i Fondacionit për të Drejtat Individuale dhe Shprehjen ( fire ), një grup avokues. Nga gati 250 kolegje të vlerësuara nga fire , Harvardi dhe Pensilvania renditen si dy shkollat më pak mikpritëse për fjalën e lirë dhe hetimin e hapur, bazuar në anketat dhe rastet e anulimit të leksioneve dhe disiplinimit të profesorëve.
Mospërputhja nga administratorët merr dy forma: heshtja e fjalimit të plotë dhe dështimi për të ndëshkuar studentët që shkelin politikat e shkollës, të themi, duke bërtitur folësit e papëlqyeshëm ose duke bllokuar sallat e leksioneve. Në vitin 2019, Harvardi, duke u përballur me një revoltë studentore, refuzoi të rinovonte postin e dekantit të një profesori të drejtësisë, i cili punonte në mbrojtjen ligjore të Harvey Weinstein. Në vitin 2021 anuloi një kurs për taktikat e policisë pasi studentët kërkuan ta anulonin atë. Atë vit mit anuloi një ftesë leksioni për një gjeofizikan që kishte kritikuar veprimet afirmative. Shumë shpesh universitetet përpiqen në mënyrë refleksive t’i qetësojnë studentët në vend që t’i bëjnë ata të ndeshen me idetë që u duken shqetësuese, thotë Edward Hall, një profesor filozofie në Harvard. Administratorët shohin një student të zemëruar ose të mërzitur në zyrën e tyre dhe menjëherë përpiqen t’i bëjnë ata të ndihen më mirë.
Fakultetet dhe studentët në kolegjet elitare qëndrojnë kryesisht në të majtën politike. Kjo krijon një klimë censuruese në të cilën zërat konservatorë kufizohen, edhe kur nuk përfshihet asnjë administrator. Carole Hooven, një shkencëtare që thotë se seksi është binar, u largua nga Harvardi pasi u cilësua si transfobe nga studentët. “U ndjeva sikur kisha murtajën”, tha ajo për largimin e saj. Studentët dhe fakultetet vetëcensurohen nga frika se mos përjashtohen, gjë që “shpesh mbështetet nga pasiguria se si do të përgjigjet universiteti”, argumenton Keith Whittington, një profesor i politikës në Princeton. “Mund të ndodhë që universiteti do t’ju ketë kurrizin, por ndoshta do t’ju hedhin poshtë autobusit.”
Çfarë mësimesh do të mësojnë drejtuesit e universiteteve nga trazirat e fundit? Në të njëjtën kohë që bordi i Harvardit tha se zonja Gay do të mbante punën e saj, ai qortoi deklaratën e saj fillestare pas sulmit të Hamasit, i cili erdhi më 9 tetor. Duhet të ishte një “dënim i menjëhershëm, i drejtpërdrejtë dhe i qartë”, tha bordi. Megjithatë, universitetet janë në këtë rrëmujë pjesërisht sepse ata filluan të futen në të gjitha llojet e çështjeve publike.
Asnjë pozicion nuk do t’i kënaqë të gjithë. Kjo është arsyeja pse, rreth 50 vjet më parë, fakulteti në Universitetin e Çikagos e këshilloi atë të qëndronte neutrale – të ishte një “shtëpi dhe sponsor i kritikëve … jo vetë kritiku”. Ndoshta kjo polemikë e fundit do t’i shohë kolegjet të lëvizin drejt një qasjeje të qëndrueshme, neutrale ndaj përmbajtjes ndaj fjalimit në kampus. Megjithatë, kjo nuk është ajo që kërkojnë donatorët apo politikanët, vëren zoti Whittington. Ata në fakt po kërkojnë që kufizimet për lirinë e fjalës të zgjerohen në emër të sigurisë. Stimujt dhe presionet mund të nënkuptojnë më shumë mospërputhje. /Liberale.al/