Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, ka shpalosur deklaratën e përbashkët të Liderëve të Ballkanit Perëndimor, gjatë punimeve të Samitit të BE-së në Shkup. Deklarata përmban 11 pika dhe fokusohet kryesisht në thellimin e bashkëpunimit mes vendeve të rajonit dhe integrimin e shteteve në BE.
Planin e Rritjes, shtetet pjesëmarrëse në Samit e shohin si shans për të nxitur zhvillimin socio-ekonomik. “Së bashku, si rajon, ne do të përqendrojmë përpjekjet tona në promovimin e ekonomisë rajonale, integrimin përmes Tregut të Përbashkët Rajonal bazuar në rregullat dhe standardet e BE-së ndërsa, në të njëjtën kohë duke avancuar hapjen e tregut rajonal ndaj tregut të vetëm të BE-së”, thuhet në një nga pikat e deklaratës.
Ballkani Perëndimor është dakorduar për të synuar përmirësimin e integrimit ekonomik të Ballkanit Perëndimor me BE-në dhe brenda rajonit.
Synimi kryesor është sjellja e rajonit në BE.
Deklarata e plotë:
1. Duke njohur peizazhin e ndërlikuar gjeopolitik të karakterizuar nga agresioni i Rusisë kundër Ukrainës dhe krizave të vazhdueshme në Lindjen e Mesme, ne, Liderët e Perëndimit, nënvizohet rëndësia kryesore e bashkëpunimit brenda rajonit dhe integrimin në Bashkimin Evropian dhe angazhimin për avancimin e katër lirive lëvizjes (kapitale, mallra, shërbime, njerëzve) për të gjithë qytetarët tanë.
2. Duke pranuar rëndësinë e konkluzioneve të Kryesuesit të Samitit të Procesit të Berlinit në Tiranë më 16 tetor 2023, dhe Deklarata e Samitit BE-Ballkani Perëndimor në Bruksel me 13 dhjetor 2023,
3. Duke vënë në dukje se Plani i ri i Rritjes së Ballkanit Perëndimor përfaqëson një mundësi të re për promovim, konvergjenca ekonomike dhe sociale e rajonit tonë me Bashkimin Evropian si një mjet për të avancuar në procesin e anëtarësimit.
4. Të përkushtuar për të shfrytëzuar mundësitë e paraqitura nga Plani i Rritjes dhe për të përmbushur pritshmëritë e qytetarëve tanë për një të ardhme më të begatë dhe më të qëndrueshme brenda Bashkimit Evropian.
5. Gati për të zbatuar këtë plan gjithëpërfshirës, të ankoruar në integrimin me faza në BE. Integrimi i zgjeruar ekonomik rajonal, reformat themelore të përshpejtuara, primatin e demokracisë, të drejtat dhe vlerat themelore dhe shtetin e së drejtës, duke përfshirë ato që luftojnë korrupsionin dhe frenojnë ndërhyrjet politike në institucionet e pavarura që duhet t’u shërbejë të gjithë qytetarëve në mënyrë të barabartë, dhe të rritet ndihma financiare përmes Reformës dhe Lehtësia e Rritjes, e cila mbart potencialin për të injektuar dinamizmin shumë të nevojshëm procesi i zgjerimit, duke na mundësuar të kapërcejmë pengesat që pengojnë përparimin tonë.
6. Ne e shohim Planin e Rritjes si një shans për të nxitur dhe zbatuar reforma thelbësore drejt mbylljes së hendekut të konvergjencës me BE-në që do të nxisë zhvillimin, përfshirë atë socio-ekonomik, reformat dhe reformat mbi bazat, në një moment kyç në procesin e zgjerimit. Në këtë frymë, ne kemi filluar përgatitjet tona për zbatimin e Planit të Rritjes, duke përfshirë zhvillimin e agjendave të reformave strategjike që drejtojnë veprimet dhe investimet gjatë katër viteve të ardhshme.
7. Këto axhenda reformash bazohen në përpjekjet individuale në kuadër të Ekonomisë dhe Reformës Programore, të cilat ne angazhohemi të vazhdojmë t’i avancojmë dhe mbështesim. Plani i Rritjes. Instrumenti Financiar, nga ana tjetër, do të plotësojë mbështetjen ekzistuese nga Instrumenti i Asistencës së Para-anëtarësimit dhe ofrimi i një shtytjeje shtesë për ekonominë dhe zbatimin e planit të investimeve dhe prioritetet reformuese të identifikuara në rrugët e anëtarësimit.
8. Së bashku, si rajon, ne do të përqendrojmë përpjekjet tona në promovimin e ekonomisë rajonale, integrimin përmes Tregut të Përbashkët Rajonal bazuar në rregullat dhe standardet e BE-së ndërsa, në të njëjtën kohë duke avancuar hapjen e tregut rajonal ndaj tregut të vetëm të BE-së. Rajoni është i gatshëm të ndërmarrë veprime vendimtare shtesë për të finalizuar transformimin e rajonit. Tregu i përbashkët rajonal në realitet. Ai vlerëson mbështetjen e BE-së në proces dhe i është përkushtuar përgatitjes për një pasardhës ambicioz të Planit aktual të Veprimit CRM, duke theksuar rëndësinë e bashkëpunimit me Këshillin e Bashkëpunimit Rajonal, CEFTA, dhe Komuniteti i Energjisë dhe Komuniteti i Transportit, si dhe me ËB6, Forumi i Investimeve i Dhomës në proces.
9. Duke njohur nevojën për kontribute kolektive në drejtim të zhvillimit të një plani ambicioz CRM, përpjekjet tona bashkëpunuese synojnë jo vetëm të forcojnë integrimin brenda rajonit tonë, por edhe për t’i hapur rrugë dhe për të qenë një hap për një integrim më të gjerë me Tregun Unik. Kjo do të konsistojë në përshpejtimin e përpjekjeve tona të përbashkëta në lehtësimin e tregtisë rajonale, reduktimi i ndikimit negativ të masave jotarifore, hapja e sektorit të shërbimeve dhe në lehtësimin e lëvizjes së punëtorëve. Kjo qasje vizionare do të krijojë një mjedis të favorshëm për bashkëpunim të zgjeruar ekonomik dhe prosperitet në të gjithë kufijtë, duke nënvizuar angazhimin tonë të palëkundur për unitetin dhe përparimin rajonal.
10. Duke pranuar se BE-ja është e hapur për shqyrtimin e propozimeve nga Plani i Rritjes që synojnë përmirësimin e integrimit ekonomik të Ballkanit Perëndimor me BE-në dhe brenda rajonit, ne do të forcojë përpjekjet tona për t’u përafruar me rregullat e tregut të përbashkët të BE-së. Kjo përfshin hapjen dhe sektorët përkatës për të gjithë fqinjët, duke iu përmbajtur parimeve të Tregut të Përbashkët Rajonal dhe vlerat, standardet dhe rregullat themelore të BE-së dhe ruajtja e integritetit të BE-së, treg dhe një fushë loje të barabartë.
11. Duke njohur përpjekjet e përbashkëta të Ballkanit Perëndimor dhe BE-së për të sjellë rajonin në BE, ne besojmë fuqishëm se Lehtësia e Reformës dhe Rritjes do të jetë e prekshme për të avancuar procesin e anëtarësimit për të gjithë qytetarët tanë dhetë kontribuojnë në ngushtimin e e një hendeku social dhe ekonomik të rajonit, duke krijuar njëkohësisht levë për zbatimin e reformave të orientuara nga tregu dhe gjeneruesve të rritjes./m.j