Është 9 nëntor i vitit 1989, dita kur ra Muri i Berlinit. Nga selia e KGB-së Sovjetike në Dresden, e rrethuar nga një turmë armiqësore, nënkoloneli Vladimir Putin telefonon Moskën duke kërkuar udhëzime. Por askush nuk përgjigjet nga Moska.
Fuqia e Bashkimit Sovjetik dhe e Rusisë duket se është shpërbërë, siç u konfirmua dy vjet pas abdikimit të BRSS. Misioni që Putini do t’i japë vetes si president do të jetë rindërtimi i fuqisë dhe rikthimi i prestigjit të vendit.
Dhe kjo është linja që ka mbajtur deri më sot teksa kandidon për mandatin e pestë. Aty do të qëndrojë, nga sot është e sigurt, deri në vitin 2030, dhe nëse do, edhe deri në vitin 2036.
Putin nuk është i vetëm në këtë udhëtim. 75% e rusëve, sipas qendrës së pavarur statistikore Levada, kuktojnë me nostalgji për madhështinë e Rusisë në kohën e BRSS, dhe mbi 50% vlerësojnë figurën e Stalinit. Jo për arsye ideologjike, por për statusin e fuqisë botërore që gëzonte vendi në atë kohë. “Komunizmi është një rrugë pa krye”, tha Putin dikur. Por ndërkohë ai shpreh admirim për liderët sovjetikë që kontribuan në lavdinë e vendit, si dhe për Aleksandër Nevskin, për carët, për Tolstoin, Çajkovskin. Por Putin mbështetet edhe te feja. Në këtë kuptim, roli i atij që konsiderohet udhërrëfyesi i tij shpirtëror, murgu Tikhon i Pskovit, është po aq thelbësor.
Jeta e Carit
Putin, më i vogli nga tre fëmijët, lindi në vitin 1952 në Leningrad (emri sovjetik për Shën Petersburg). Babai i tij Vladimir, i regjistruar në Marinë, u plagos rëndë duke luftuar kundër nazistëve. Një vëlla, Viktor, vdiq nga uria në moshën dy vjeçare në rrethimin e gjatë gjerman të qytetit baltik. Një entuziast i madh i arteve marciale, pasi u diplomua në Drejtësi (më vonë mori edhe doktoraturën në Ekonomi), Putin iu bashkua KGB-së në vitin 1975 . Nga viti 1985 deri në vitin 1990 ai u caktua në zyrën e Dresdenit, në Gjermaninë Lindore, nga e cila u kthye pas rënies së Murit, për të filluar karrierën e tij politike në Leningrad nën drejtimin e kryebashkiakut Anatoli Sobchak, ish-profesor i tij.
Ngritja në pushtet
Në vitin 1996, Putin zbarkoi në Moskë, kur presidenti Boris Yeltsin e emëroi atë zëvendës shef të shtabit. Në vitin 1998 ai u bë kreu i FSB, shërbimi i brendshëm i inteligjencës. Një vit më vonë, Jelcin, i goditur nga problemet shëndetësore dhe alkoolizmi, e emëroi atë kryeministër dhe e promovoi atë si pasardhësin e tij. Më 1 janar 2000, Putin u bë president i përkohshëm dhe u konfirmua në votime në mars. Që atëherë ai ka shërbyer si president në dy mandate katërvjeçare nga 2000 në 2008, si kryeministër nga 2008 në 2012 – gjatë presidencës së Dmitry Medvedev – dhe më pas përsëri si president për dy mandate të tjera, të zgjatura në gjashtë vjet secili falë një reformë. të Kushtetutës. Një reformë tjetër e vitit 2020 tani i lejon atij të synojë rikonfirmimin duke anashkaluar kufirin e dy mandateve radhazi.
Lufta kundër disidentëve
Ndër veprimet e tij të para si president ishte imuniteti i dhënë oligarkëve që ishin pasuruar jashtëzakonisht shumë në Perëndimin e Egër të viteve 1990 duke përdorur metoda të dyshimta. Kushti që iu vendos ishte që të mos përfshiheshin në politikë. I vetmi që u rebelua, Mikhail Khodorkovsky, u arrestua dhe kaloi tetë vjet në burg përpara se të merrte rrugën e mërgimit. Një tjetër kritik miliarder i Putinit që u largua nga vendi në vitin 2000 ishte Boris Berezovsky, i cili më vonë vdiq në mënyrë misterioze në Britaninë e Madhe në vitin 2013. Gjatë viteve të presidencës së Putinit mbetet hija e disa krimeve të bujshme si vrasja e gazetares Anna Politkovskaya dhe ish-zëvendës. Kryeministrit Boris Nemtsov. Apo edhe vdekja nga helmimi me polonium në Londër i ish-agjentit të KGB-së dhe FSB-së, Alexander Litvinenko, apo edhe një tjetër helmim, me Novichok, në Rusi, i kundërshtarit Alexei Navalny, i dënuar më vonë me një dënim të rëndë në burg.
Si lind konsensusi
Putin arriti, falë edhe çmimeve të larta të naftës dhe gazit, të rivendoste ekonominë dhe të rindërtonte një sistem të mirëqenies sociale që ishte shkatërruar nga politikat ultra-liberale të viteve të Jelcinit, të cilat kishin lënë miliona qytetarë në kushte të dëshpëruara. Dhe ky është një nga elementët që mund të shpjegojë nivelet shumë të larta të konsensusit që ajo vazhdon të gëzojë, edhe tek të rinjtë. Por kritikët e akuzojnë atë për dështimin për të inicuar zhvillimin e vërtetë industrial.
Përplasjet me Perëndimin dhe lufta me Ukrainën
Vitet e Putinit në pushtet u shoqëruan nga një rikthim gradual të acartë me Perëndimin, me ringjalljen e ankesave të lashta të Rusisë – të shprehura në të kaluarën edhe nga njerëz të mëdhenj si Dostojevski. Moska është kritikuar veçanërisht kundër zgjerimit të NATO-s në kufijtë e saj. Në një fjalim themelor të mbajtur në gjermanisht në konferencën e sigurisë në Mynih në 2007, presidenti denoncoi ndjekjen e dominimit global nga ana e SHBA. Dhe Rusia i ndjek fjalët me vepra. Së pari me një luftë pesë ditore në 2008 kundër Gjeorgjisë në mbrojtje të republikave separatiste të Abkhazisë dhe Osetisë së Jugut dhe gjashtë vjet më vonë me aneksimin e Krimesë dhe mbështetjen për territoret separatiste ukrainase në Donbass më vonë deri në largimin nga pushteti në Kiev të presidenti pro-rus Viktor Janukoviç. Në fund, pas ndërhyrjes në Siri në favor të presidentit Bashar al Assad dhe kthimit të Moskës si protagoniste në Mesdhe, me pushtimin e Ukrainës që filloi në shkurt 2022, i shoqëruar me një goditje të mëtejshme ndaj zërave kritikë.
Përgatiti: Liberale.al
