Ish-shefi holandez i inteligjencës Dick Schoof u betua si kryeministër i Holandës të martën. Ai merr kreun e një qeverie të koalicionit të krahut të djathtë përgjegjës për zbatimin e politikës “më të rreptë të parë ndonjëherë” të emigracionit në vend.
Më shumë se shtatë muaj pas fitores elektorale të liderit të ekstremit të djathtë Geert Wilders, duke habitur vendin dhe të gjithë Evropën, ai pason Mark Rutte, në pushtet që nga viti 2010. Ky i fundit u emërua Sekretar i Përgjithshëm i NATO-s.
Dick Schoof ia paraqiti ministrat e tij Mbretit të Holandës Willem-Alexander. Të gjithë hodhën një hap për t’u zotuar për besnikëri ndaj sovranit dhe kushtetutës.
Geert Wilders-it iu desh të hiqte dorë nga ambicia e tij për t’u bërë kryeministër, pasi disa parti kishin kërcënuar se do të shkëputeshin për shkak të pozicioneve të tij famëkeqe anti-islame dhe euroskeptike.
Në vend të kësaj, katër partitë e koalicionit ranë dakord që liderët e tyre nuk do të ishin pjesë e qeverisë dhe u arrit një kompromis për emrin e Dick Schoof, 67 vjeç, pa parti.
Ai “do të ketë shumë punë për të mbajtur nën kontroll konfliktet ideologjike dhe personale,” tha për AFP Sarah de Lange, profesore e pluralizmit politik në Universitetin e Amsterdamit. Sipas një sondazhi të Ipsos të publikuar të martën, besimi i publikut në qeveri është rritur në 42%, pas një niveli më të ulët të shtatorit 2022, në 29%. Dick Schoof tha se ishte “i vendosur” për të zbatuar planet e këtij koalicioni, i cili synon të krijojë “politikën më të rreptë të pranimit të azilit ndonjëherë” dhe një paketë masash “për të kontrolluar migracionin”.
“Një kryeministër për të gjithë qytetarët holandezë”
Marrëveshja e koalicionit prej 26 faqesh, e titulluar “Shpresa, Guximi dhe Krenaria”, kërkon gjithashtu shqyrtimin e idesë së zhvendosjes së ambasadës holandeze në Izrael nga Tel Avivi në Jerusalem. Dick Schoof dëshiron të jetë “një kryeministër për të gjithë qytetarët holandezë”. “Jam pa parti. Unë nuk e shoh veten duke u mbajtur në zinxhir nga Geert Wilders”, tha ai.
“Duke pasur parasysh përvojën e tij të gjerë në krye të agjencive qeveritare, ai me siguri do të dijë të mbrojë pozicionin e tij”, tha Sarah De Lange. “Pyetja mbetet e hapur se si do të reagojë ai nëse Wilders përpiqet të ushtrojë presion mbi të duke shprehur publikisht kritika për funksionimin e tij në X (Twitter),” beson ajo.
Dick Schoof ka luajtur një rol kyç në situata të ndryshme krize, duke përfshirë hetimin pas rrëzimit të fluturimit MH17 të Malaysian Airlines në 2014 mbi Ukrainë. Ai atëherë ishte kreu i agjencisë holandeze kundër terrorizmit. 298 personat në bordin e avionit u vranë – përfshirë 196 holandezë – nga një raketë BUK e prodhuar nga Rusia, e lëshuar nga territori i mbajtur nga luftëtarët pro-rusë.
Mbështetur nga kreu i opozitës së majtë
Një ish-anëtar i Partisë Laburiste, Dick Schoof ka mbështetjen e liderit të opozitës së majtë Frans Timmermans, i cili megjithatë e përshkroi atë si “kandidat të qartë të Wilders”. Zhvendosja në të djathtë në Holandë po bëhet në sfondin e rritjes së partive të ekstremit të djathtë në disa vende evropiane, si në Francë ku Tubimi Kombëtar (RN) doli i pari të dielën në raundin e parë të zgjedhjeve legjislative. Në Holandë, transferimi i pushtetit i jep fund 14 viteve të Mark Rutte në “Tourette” – zyrën e Kryeministrit në Hagë – një rekord për jetëgjatësinë në Holandë. Mandati i tij si kryeministër nuk ishte pa pengesa, por ai arriti të qëndrojë në pushtet, duke fituar pseudonimin “Teflon Mark” për aftësinë e tij për t’i rezistuar skandaleve.