Ish-këshilltari i Donald Trump rrëfen prapaskenat dhe dyshimet se ish-presidenti amerikan “u manipulua nga Putin”, teksa nuk pranonte asnjë kritike liderit rus.
HR McMaster ishte këshilltar i Sigurisë Kombëtare për pak më shumë se një vit, teksa aktualisht ka pushtuar rrjetin X (ish-Twitter) me një postim për librin e ti. Dy vjet më vonë, gjenerali në pension ka shkruar një libër, ku besohet se nuk janë thënë ende të gjitha, i titulluar “At War With Ourselves: My Tour of Duty in the Trump House White”, që do të botohet në treg më 27 gusht dhe që “The Guardian” ka botuar disa pjesë interesante.
“Pas më shumë se një viti në këtë punë, nuk mund ta kuptoj qëndrimin e Putinit ndaj Trumpit”, tregon McMaster, duke thënë në kujtimet që mbulojnë 457 ditët e trazuara në krye të detyrës.
Libri përmban kujtime të gjeneralit, por më tepër merret me diskutimin për politikën e jashtme të SHBA-së mbi Rusinë, Kinën, Lindjen e Mesme, Iranin, ndërsa ankohet se “si armiq të tillë përfitojnë nga ndarja politike e brendshme e thelluar në mënyrë drastike nga Trump”.
“Putini, një ish-operator i pamëshirshëm i KGB-së, luajti me egon dhe pasiguritë e Trump me lajka. Putin e kishte përshkruar Trumpin si një person shumë të shquar, të talentuar, pa asnjë dyshim dhe Trump kishte zbuluar cenueshmërinë e tij ndaj kësaj qasjeje, afinitetin e tij për njerëzit e fortë dhe besimin e tij se vetëm ai mund të krijonte një marrëdhënie të mirë me Putinin. Ashtu si paraardhësit e tij George W Bush dhe Barack Obama, Trump ishte tepër i sigurt në aftësinë e tij për të përmirësuar marrëdhëniet me diktatorin në Kremlin. Fakti që shumica e ekspertëve të politikës së jashtme në Uashington u ankuan për një qasje të ashpër ndaj Kremlinit, dukej se vetëm e shtyu presidentin drejt qasjes së kundërt”, shkruan McMaster.
“Unë flas për mënyrën se si ne jemi të lidhur me njëri-tjetrin, në mënyrë elektronike më shumë se kurrë më parë”, thotë McMaster në një bisedë telefonike nga Stanford, ku ai tani është një bashkëpunëtor në Institutin Hoover.
Por teksa thotë se sporti i bashkon njerëzit, McMaster ka komentuar edhe simpatinë e Trump ndaj Vladimir Putinit, nxitjen e ndarjeve të inkurajuara nga Rusia e Putinit dhe madje edhe “ndihmën dhe nxitjen” e tij për ndërhyrje të reja në zgjedhje nga Moska; dështimi i tij për të dënuar supremacistët e bardhë; apo sugjerimi i tij se ai mund të mos largohet nga posti nëse mundet nga Joe Biden në nëntor.
Dhe rrëfen një detaj tjetër.
“I thashë Trumpit se si Putini kishte mashtruar Bushin dhe Obamën. “Zoti President, ai është gënjeshtari më i mirë në botë”. Premtime të paqarta për një ‘marrëdhënie më të mirë’. Ai do të ofrojë bashkëpunim për antiterrorizmin, sigurinë kibernetike dhe kontrollin e armëve. Mund të them se Trump po bëhej i padurueshëm me ‘vibrën time negative’. Thashë atë që duhej të thoja. Nëse ai do të kishte kundërshti, unë shpresoja se do të ishte në kundërshtim me diktatorin rus, jo me mua”, rrëfen gjenerali.
Ndërsa zgjedhjet afrohen, Trump kërkon fitore të politikës së jashtme.
“Politika e Trump, thotë McMaster, “bazohet në atë që ne duam të jetë lufta. Ne duam që lufta të jetë në një situatë që është e favorshme për tërheqjen tonë, apo jo? Prandaj, ne krijojmë armikun që duam. Me talibanët, ne krijojmë një armik që është shkëputur plotësisht nga organizatat terroriste transnacionale ose terroristët xhihadistë që përbëjnë një kërcënim për ne, si Al-Kaida. Epo, ky është një trillim i plotë”, thotë ai.
Për McMaster ky është një shembull i përsosur i “narcisizmit strategjik”, një koncept i krijuar nga shkencëtari politik Hans Morgenthau dhe i ekzaminuar në thellësi. Kur shkoi në Shtëpinë e Bardhë, McMaster njihej si një mendimtar ushtarak, një ushtar që fitoi një betejë të famshme tankesh në luftën e Gjirit, shkroi një libër për Vietnamin dhe ndoqi taktika kundër kryengritjes në luftërat pas 11 shtatorit.
Në administratën Trump, ai shërbeu – jo gjithmonë me kënaqësi – pranë një lexuesi tjetër të zjarrtë, sekretarit të mbrojtjes dhe gjeneralit të Korpusit të Marinës në pension, James Mattis.
Në Shtëpinë e Bardhë, McMaster u përball me çështje duke përfshirë ndërhyrjen ruse në zgjedhje; Koreja e Veriut dhe kërcënimi i saj bërthamor; një marrëveshje bërthamore me Iranin që Trump donte ta hidhte plehra; dhe ngritja e Kinës.
Është e vështirë të thuhet se SHBA nën Trumpin ka bërë shumë përparim në ndonjë nga realitetet jashtë shtetit të mësipërm, kur McMaster ishte në detyrë apo që atëherë.
“Rusia po ndërhyn sërish në zgjedhje, Trump bie në sy nga heshtja e tij; Koreja e Veriut ka rritur kërcënimin e saj bërthamor, pavarësisht miqësisë së Trump me Kim Jong-un; Trump u tërhoq nga marrëveshja me Iranin; dhe lufta tregtare e Trump me Kinën është shndërruar në një lojë fajësimi për pandeminë e koronavirusit – në mes të së cilës, presidenti është tani një statistikë”, janë disa nga nënvizimet e librit të tij për atë periudhë.
Por është e lehtë të thuash se asnjë këshilltar nuk mund ta kishte kundërshtuar Trumpin për një çështje të tillë.
Në lidhje me sfidat e informimit të Trump, McMaster mbetet diplomatik, duke anashkaluar diskutimin e asaj që Bolton i quajti “histori, të vërteta ose jo”, të Trump. Kurse për detyrën si këshilltar dhe mënyrën se si ia transmetonte Trump, ai shprehet:
“Epo, çfarë do të mendoja është se presidenti nuk ishte një izolacionist. Ai ishte një skeptik, do të thosha, për angazhimet e qëndrueshme, veçanërisht ushtarake jashtë vendit, nëse ato angazhime nuk do të ishin padyshim në interes të popullit amerikan, ose nuk do t’i jepnin përparësi sigurisë amerikane”, thotë ai.
McMaster u largua nga Shtëpia e Bardhë prej Trump. Pjesë të vizionit të tij ishin në kundërshtim të habitshëm me presidentin – ai kundërshton mohimin e ndryshimeve klimatike, shkruan se “emigrantët kanë qenë dhe mbeten një nga avantazhet më të mëdha konkurruese të Amerikës”.
Trump nuk do ta dëgjojë kurrë dhe kërkon një pasardhës për të. “Mendoj se është e mundur t’u jepen përparësi interesave amerikane, por gjithashtu të pranohet se mënyra më e mirë për Amerikën për t’i çuar përpara këto interesa është nga brenda një komuniteti vendesh dhe kombesh me të njëjtin mendim, të përkushtuar për të ruajtur avantazhet konkurruese që shoqëritë e lira dhe të hapura dhe sistemet tona ekonomike të tregut të lirë kanë gëzuar”, thotë ai
Ai kujton edhe një episod në prill 2018, kur u raportua se Trump, i fiksuar ndonjëherë pas paraqitjeve, kishte komentuar veshjen e këshilltarit të tij. Kostumi që McMaster kishte veshur në vend të uniformës së tij si gjeneral-lejtnant, e bëri atë të dukej “si një shitës birre”, u raportua se tha presidenti atëkohë.
“Pasi shërbeva në ushtri për 33 vjet, tashmë supozova se askush nuk do të shihte tek unë për sensin e modës, apo jo? Por është kaq qesharake”, reagon McMaster duke qeshur.
Por ky nuk është rasti i parë, sepse Trump raportohet se e ka tallur edhe herë të tjera për qëndrimin ushtarak dhe refuzimin për t’ia dëgjuar këshillat. /Marrë nga “The Guardian”/