Presidentja e PE, Roberta Metsola, ishte iniciuesja e një rregulloreje të re, sipas të cilës anëtarët duhej të deklaronin konfliktet e interesit, përfshirë familjen e tij/saj, jetën emocionale apo interesat ekonomike. Kodi i ri i etikës erdhi pas skandalit të Qatargate, i cili shkaktoi valë tronditëse në Parlamentin Europian.
Por mesa duket, Metsola e ka përjashtuar veten nga detyrimi për të zbatuar këtë kod. Nëse do ta plotësonte këtë detyrim, me siguri ajo do të kishte deklaruar se bashkëshorti i saj, Ukko Metsola, ishte lobisti kryesor i BE-së për Royal Caribbean Group, një kompani me bazë në Miami, e dyta më e madhe në botë për anijet turistike dhe një nga ndotësit më të mëdhenj.
Por pavarësisht rregullores, Ukko Metsola vijoi punën për të ndikuar në ligjin europian për mjedisin.
“Nuk ka asnjë arsye pse Presidenti Metsola – ose ndonjë president – duhet të përjashtohet nga depozitimi i një deklarate të tillë,” tha Nicholas Aiossa, drejtori i Transparency International BE.
“Unë do të argumentoja se nëse një eurodeputet/e ka bashkëshortin/en të përfshirë në ndonjë aktivitet, me pagesë ose pa pagesë, që kërkon të ndikojë në politikëbërjen e BE-së, eurodeputeti duhet ta deklarojë atë,” shtoi Aiossa.
Nuk ka prova se presidentja është përpjekur të fshehë ndonjë lobim të bërë nga ana e të shoqit. Ky i fundit i ka plotësuar të gjitha detyrimet që cakton ligji për lobimin.
As nuk ka asnjë tregues se Roberta ka thyer rregullat e Parlamentit – të cilat, në fund të fundit, nuk zbatoheshin për të në këtë rast – apo dëshmi se ajo i ka përdorur kompetencat e saj zyrtare për të ndikuar në mënyrë të pahijshme ligjin në emër të Ukkos.
Megjithatë, nuk mund të mohohet se mungesa e një dokumenti zyrtar e ka mbrojtur marrëdhënien midis presidentit të Parlamentit dhe një lobisti nga shqyrtimi publik, edhe pse Ukko e ka shoqëruar të shoqen në vizita zyrtare, përfshirë edhe ceremoninë e kurorëzimit të mbretit të Britanisë Charles III.
Roberta Metsola është një nga njerëzit më me ndikim në Bruksel, fytyra politike e Parlamentit dhe qendra e tij administrative e pushtetit. Ajo e ka paraqitur veten gjatë gjithë karrierës së saj si një kampione e transparencës, por kur flitet për punët e saj, nuk ka dhënë shembull, shkruan Politico.eu.
Në gati katër vitet gjatë të cilave Metsola ka shërbyer si presidente ose nënkryetare, ka pasur pak mbulim mediatik për punën e të shoqit. Në artikullin e Politico, 14 eurodeputetë, zyrtarë të BE-së dhe aktivistë kundër korrupsionit – njerëz që me shumë gjasa duhej të kishin dijeni – vetëm dy ishin të vetëdijshëm se burri i presidentes punonte në emër të industrisë së kohës së lirë. Asnjëri prej tyre nuk e kishte vënë re përjashtimin e presidentes nga kodi i sjelljes.
Çifti Metsola vijnë nga një arsimim elitar qeveritar. Ajo është arsimuar në Kolegjin e Evropës, shkolla me bazë në Bruzh që ushqen makinerinë e Brukselit. Ukko, me origjinë nga Finlanda, ndoqi Shkollën e Qeverisjes Kennedy në Harvard. Në vitin 2020, ai u emërua drejtori i përgjithshëm i degës evropiane të Cruise Lines International Association, organi më i fuqishëm i lobimit të industrisë. Mandati i tij përfundoi një vit më vonë, afërsisht një muaj përpara se Roberta të emërohej si presidente e Parlamentit.
Një rrjet i gjerë lidhjesh është jetik për një lobist. Ai ka krijuar profilin e një njeriu që e ka një rrjet të tillë. Lista e tij përfshin mbretin dhe mbretëreshën e Belgjikës, të cilave ai iu prezantua vitin e kaluar së bashku me gruan e tij dhe von der Leyen në një pritje të Vitit të Ri 2023 në Pallatin Mbretëror në Bruksel.
Është e pamundur që në këtë zgjerimin e kësaj liste të mos ketë kontribuuar edhe e shoqja. Politico përmend festat e mbajtura në shtëpinë e tyre në Bruksel, ku të ftuarit kanë qenë gjithnjë njerëz të elitës politike.
“Ajo donte të ngrihej në shkallët e politikës dhe kjo është mënyra se si mund ta bësh”.
Këto njohje duket se i kanë shërbyer bashkëshortit të saj për të çuar përpara punën e tij. Politico i referohet një rasti që ilustron këtë.
“Ukko i shkroi zyrës së Komisionerit Evropian Margaritis Schinas, një anëtar i shquar i EPP-së së Robertës, më 22 janar 2020, duke kërkuar një takim për CEO të Royal Caribbean Group. Përgjigja erdhi në vetëm 44 minuta, duke propozuar një takim një javë më vonë. Përfaqësuesit e OJQ-ve i thanë POLITICO-s se takimet me komisionerët shpesh kërkonin muaj që ata të organizoheshin”, thuhet në shkrim.