Të enjten, një Boeing 737-300 bëri një ulje të rrezikshme një pistë në Senegal, duke plagosur 11 persona, katër prej të cilëve rëndë. Kompania ka qenë shpesh në titujt kryesorë kohët e fundit pas një sërë problemesh me avionët e saj, me incidentet më të fundit në Turqi dhe Senegal.
Incidentet, të cilat pasojnë një shpërthim gati katastrofik në një aeroplan të Alaska Airlines në janar, tregojnë për çështje të prodhimit dhe mirëmbajtjes, thonë ekspertët, të cilët nuk shohin asnjë model të dukshëm pas dhjetëra incidenteve.
Prodhuesi i avionëve amerikanë ka qenë nën vëzhgim që nga 5 janari, kur një Boeing 737 MAX 9 i Alaska Airlines bëri një ulje emergjente pasi një pjesë u shkëput, duke shmangur për pak dëmtime serioze në një incident që zyrtarët e sigurisë thonë se mund të kishte qenë shkatërrues.
United Airlines kohët e fundit ka pasur probleme në disa fluturime me aeroplanë Boeing, ashtu si edhe Southwest Airlines, motori i të cilit mori flakë gjatë fluturimit në fillim të prillit. Të enjten, një Boeing 737-300 u ul rrezikshëm në një pistë në Senegal, pas një incidenti në Stamboll, në të cilin një aeroplan mallrash Boeing 767 në pronësi të FedEx u ul në keq pasi pajisjet e tij të uljes së përparme nuk u aktivizuan.
Një bashkim i tillë i incidenteve është “mjaft i rrallë” në udhëtimet ajrore, tha eksperti i aviacionit Bertrand Ëilmer.
Shkaqet alternative
Ekspertët e aviacionit zakonisht konsiderojnë tre shpjegime të mundshme për problemet. Mund të ketë një të metë dizajni, si me dy përplasjet fatale të 737 MAX në 2018 në Indonezi dhe 2019 në Etiopi që përfshinte një defekt në një sistem stabilizimi të fluturimit.
Vëzhguesit e aviacionit kanë vënë në dukje një defekt në prodhim si shkakun e mundshëm të incidentit të Alaska Airlines, i cili përfshinte një Boeing 737 MAX 9 që ishte dorëzuar vetëm në tetor.
Një raport paraprak nga Bordi Kombëtar i Sigurisë së Transportit i publikuar në shkurt zbuloi se katër bulona që synonin të ndihmonin në sigurimin e panelit që shpërtheu mungonin. Një shkak i tretë i mundshëm do të ishte mirëmbajtja e dobët.
Ndërsa projektimi dhe prodhimi është përgjegjësi e prodhuesit të aeroplanit, kompania ajrore është përgjegjëse për mirëmbajtjen e aeroplanit pasi ta marrë atë.
“Pasi të dorëzohet avioni, Boeing nuk ka më asgjë të bëjë me të në lidhje me mirëmbajtjen”, tha Richard Aboulafia nga AeroDynamic Advisory.
Forma më e sigurt e transportit?
Pavarësisht valës së fundit të incidenteve, ekspertët e aviacionit tregojnë për një rekord të fortë sigurie në përgjithësi.
“Ne nuk kemi pasur asnjë viktimë të vetme në të gjithë industrinë ajrore amerikane në një dekadë, pavarësisht nga fakti që miliona njerëz udhëtojnë”, tha Aboulafia, Kjo është e pabesueshme”
Aboulafia i quan fluturimet moderne “forma më e sigurt e transportit e krijuar ndonjëherë nga njerëzit”, duke vënë në dukje se “çdo ditë, qindra njerëz vriten në rrugë.”
Rivali i Boeing, Airbus, nuk është kursyer plotësisht nga vështirësitë. Qindra avionë të prodhuar nga kompania evropiane po nxirren jashtë shërbimit për t’u testuar për “ndotje” mikroskopike metalike në motorët Pratt & Whitney.
Airbus kishte gjithashtu një mosmarrëveshje publike me Qatar Airways që përfshinte degradimin e sipërfaqeve të jashtme të avionit. Megjithatë, ka pasur më pak çështje të tilla në Airbus dhe jo një që ka tërhequr të njëjtën vëmendje si Alaska Airlines, thanë ekspertët.
“Çdo incident që përfshin aeroplanët e Boeing këtë vit ka bërë tituj, duke sugjeruar se avionët Boeing janë të pasigurt”, thuhet në një shënim nga firma kërkimore e kapitalit Bernstein.
“Realiteti është se numri i incidenteve në SHBA që përfshijnë avionë Airbus dhe Boeing deri më tani këtë vit është në proporcion me numrin e avionëve në flotat e transportuesve amerikanë”, thuhej më tej.
Flota komerciale e SHBA-së sot ka rreth 4800 avionë, ku rreth 60 për qind janë avionë Boeing, sipas Cirium, një firmë analitike e aviacionit.
/a.r